Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye’nin Avrupa Yeşil Mutabakatına uyumu ve yeşil dönüşüm süreci kapsamında atılan adımlara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı Avrupa Birliği’nde (AB) Avrupa Yeşil Mutabakatı ile başlayan dönüşüm sürecini başından beri yakından takip ettiklerini vurgulayan Bolat, bu sürece ilişkin adımları zamanında atabilmek için 2021 Ulusal Yeşil Mutabakat Eylem Planını yayınladıklarını hatırlattı.
Bolat, bu konudaki çalışmaları tüm ilgili tarafların katılımıyla oluşturdukları 20 ihtisas çalışma grubu aracılığıyla yürüttüklerini belirterek, “Bu kapsamda AB pazarına girişi etkileyecek mevzuat değişikliklerini yakından takip ediyor ve gerekli mevzuat uyum çalışmalarına hız veriyoruz. Gümrük Birliği kaynaklı malların serbest dolaşımı kapsamında haklarımızı saklı tutarak AB ile diplomatik girişimlerimizi sürdürüyoruz. Sektörde diplomatik girişimler yürütüyoruz. Döngüsel ekonomiye geçiş gibi geniş bir yelpazede koordinasyon içinde çalışıyoruz. üretim yapısının oluşturulması, temiz ve güvenilir elektrik arzının sağlanması, ulaşım ve tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması, kapsayıcı ve adil dönüşüm ilkeleri çerçevesinde yeşil dönüşümün gerçekleştirilmesi için” dedi.
Yeşil Anlaşma kapsamında sınır karbon düzenleme mekanizmasının (SKDM) Türkiye ticareti açısından öne çıkan konulardan biri olduğuna işaret eden Bolat, şunları kaydetti:
“SKDM’nin geçiş dönemi uygulaması 1 Ekim 2023 itibarıyla demir-çelik, alüminyum, çimento, gübre, elektrik ve hidrojen sektörleri ile başlayacak. İlgili sektörlerde 2022 yılında AB’ye ihracatımız 13,1 milyar dolar ve bu ürünlerin dünya ihracatında AB’nin payı yüzde 41. Geçiş döneminde emisyon raporlama zorunluluğu, karbon vergisi olacak mali yükümlülükler ve verilerin doğrulanması 2026 yılında hayata geçirilecek. “İhracatçılarımızla bu konuda yakın çalışıyoruz. İhracatta rekabet gücümüzü korumanın yanı sıra mali yükümlülüklerin başlayacağı ana döneme hazırlıklı olmak büyük değer taşıyor. Bu doğrultuda karbon regülasyonuna tabi olacak öncelikli imalat sanayi segmentlerinde düşük karbonlu üretim için yol haritaları hazırlıyoruz. Şu anda demir-çelik, alüminyum, çimento ve gübre bölümlerinin yol haritası çalışmaları tamamlanma aşamasına geldi.”
Aktif olarak takip ediliyor
Bolat, ihracatçıların yeşil dönüşüm sürecinde öncelikle Ar-Ge ve yeni teknolojilerin adaptasyonu yoluyla rekabet avantajı elde edebileceğini belirterek, “Bu prestijle eylem planımız kapsamında ‘Yeşil Büyüme Teknolojileri Yol Haritası’ üzerinde çalışmaya devam ediyoruz. SKDM’nin AB ile Gümrük Birliği başta olmak üzere ikili ve ülkelerarası anlaşmalara tam uyumlu olması da bizim için kritik. Bu amaçla AB ile hem siyasi hem de teknik düzeyde çok taraflı iş birliğini aktif olarak sürdürüyoruz.”
Bakanlık olarak özel birim şemsiye kuruluşlarıyla iş birliği içinde bilgilendirme ve eğitim faaliyetlerini de sürdürdüklerini belirten Bolat, raporlama uygulama esaslarının netleşmesinin ardından önümüzdeki dönemde de düzenli bilgilendirme faaliyetleri yürüteceklerini söyledi.
Emisyon ticaret sistemi mevzuatı hazırlanıyor
Emisyon ticareti sisteminin uygulanmasına ilişkin bilgi veren Bolat, “Hem ülkemizin net sıfır emisyon hedefi hem de sınırda karbon düzenlemesi kapsamında oluşacak karbon maliyetinin ülke içinde toplanıp AB’ye aktarılması yerine ekonominin yeşil dönüşümünü sağlayacak bir finansman kaynağına dönüştürülmesi amacıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın ulusal düzeyde emisyon ticareti sistemi kurma çalışmaları devam ediyor. Hedefliyoruz” dedi.
Bolat, Türkiye’deki ihracatçıların sınırda karbon mekanizması raporlamasını kolaylaştıracak altyapının oluşturulması için özel sektör çatı kuruluşlarıyla birlikte çözüm odaklı mekanizmaların kurulmasına yönelik çalışmalar yapmayı hedeflediklerini belirterek, şöyle devam etti:
“Ayrıca, ülkemiz sanayisinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının izlenmesine yönelik sistemin ihtiyaca göre geliştirilmesine yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz ve online sistemi ülkemiz mevzuatına uyumlu hale getirmeyi hedefliyoruz.
Avrupa Yeşil Konsensüsü ve sınırda karbon mekanizmasının uygulanması ile ihraç edilen ürünlerin karbon ayak izinin azaltılmasının zorunlu olduğuna işaret eden Bolat, “İhracatçılarımızın yeşil dönüşüm maliyetlerinin düşürülmesi için gerekli zeminin sağlanmasına yönelik çalışmalar ilgili kurumlar tarafından başlatılmıştır.”
Türk Eximbank ihracatçıyı hazırlıyor
Türkiye’de ulusal emisyon ticareti sisteminin kurulması ve gelirlerin yeşil dönüşüme aktarılmasının önemine vurgu yapan Bolat, şunları kaydetti:
“Türk Eximbank, AB Yeşil Anlaşması kapsamında 2026 yılında uygulanmaya başlayacak karbon vergisine ihracatçıları hazırlamak amacıyla, 10 milyon dolar ve üzeri yatırım kredisi başvurularının değerlendirilmesinde çevresel ve sosyal risklere ilişkin kaynakların koşullarına uyum sağlanmasına ve uluslarüstü kuruluşlar veya bu kuruluşların teminatı ile sağlanan kaynakların kullanılmasına önem vermektedir. Bu yaklaşımla, sürdürülebilirlik odaklı Türk Eximbank kredileri, ISO finans kuruluşları kapsamında ihracatçılarımıza yaklaşık 2.5 milyar avro sağlanmıştır. Kredilerden kaynaklanan karbon ayak izini standartlara uygun olarak hesaplayan ilk ve tek banka olarak Türk bankacılık departmanına öncülük ettik.İhracatçıların sınırda karbon vergisinden minimum düzeyde etkilenmesi için hesaplamalar yapıyor, bu alanda kullanılacak çalışma ve kaynakların çeşitlendirilmesine yönelik çalışmalarımıza devam ediyoruz.Ayrıca Bakanlığımız Avrupa Yeşil Anlaşması kapsamında sürdürülebilir ve döngüsel ekonomi uyum sürecindeki mevzuat çalışmalarını yakından takip ediyor. Başta KOBİ’ler olmak üzere tüm şirketlerimizin kaynak, süreç ve güç verimliliği açısından ihtiyaç duyabileceği farkındalık, dijitalleşme, ihtiyaç analizi, yol haritası belirleme, yöntem ve hedef belirleme konularında paydaşlarımızla birlikte çalışmalar yürütüyoruz.”
