25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Mücadale Günü sebebiyle CİSÜ Platformu tarafından hazırlanan “Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri” başlıklı bilgi notunda Türkiye’de bayana yönelik şiddet konusunda kamu kurumları ortasında iş birliğinin olmadığı vurgulandı.
Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati Hakları (CİSÜ) Platformu Kadın+ Sıhhati Çalışma Kümesi, 25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Çaba Günü hasebiyle “Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri” başlıklı bir bilgi notu yayımladı. Bayanların bilgi eksikliği ve hukuk sistemi içinde önlerine çıkarılan maniler nedeniyle sıhhat haklarına ulaşamadıklarına dikkat çekilen dokümanda, “Kadınlar, ev içi şiddetle mücadele ederken, sağlıklarını korumak için de sağlık sistemi içinde bir mücadele vermek zorunda kalıyorlar” sözlerine yer verildi.
Belgede, Türkiye’de bayanların sosyo ekonomik ve kültürel ögelerden ötürü şiddete maruz bırakıldığı lakin toplumun baskısından ya da şiddeti uygulayanın tehdidinden ötürü bu durumun birden fazla vakit isimli süreçlere yansımadığı yahut cezai yaptırımı olmasına karşın üstünün örtüldüğü vurgulandı.
Şiddeti, birinci sıhhat çalışanı fark eder
Cinsiyeti nedeniyle bayanlara uygulanan sistematik şiddetin bayanların sıhhati üzerinde önemli tesirleri olduğuna değinilen bilgi notunda, Türkiye’de bayana yönelik şiddetin boyutlarının devlet kurumları tarafından gereğince araştırılıp ortaya konulmadığı ve tedbir alınmadığı kaydedildi. Evrakta, “Maruz bırakılan şiddet biçimi fark etmeksizin tüm durumlarda bayanların birinci başvurduğu yer sıhhat kuruluşları olmaktadır. Bu nedenle sıhhat çalışanları, sıklıkla, bir bayanın erkek şiddetine maruz bırakıldığını birinci fark eden şahıslar olurlar. Bayanlar sıhhat ünitelerine müracaatlarında çoğunlukla maruz kaldıkları şiddeti gizleyip el ağrısı, baş ağrısı vb. bedensel şikayetler öne sürmek zorunda kalmaktadır. Sıhhat Bakanlığı’nın Aile Sıhhati Merkezleri’ne ‘aile içi şiddet sorgulaması’ ismi altında verdiği form doldurularak bildirim yapılması yönetmelikle mecburî kılınmıştır lakin bu sorgulama çoğunlukla detaylı biçimde yapılmamaktadır. Sıhhati için müracaatta bulunan bayanın şiddete maruz bırakıldığı öğrenildikten sonra ilgili yerlere bildirim yapılsa da toplumsal hizmet, kolluk, savcılık, yönetim vb. sorumlu üniteler tarafından süratli ve aktif süreçler yapılmadığında yahut rastgele bir basamakta aksama olduğunda takviye kesintiye uğramaktadır. Bu bildirimleri yapan sıhhat çalışanlarının bir değişim yaratmadıklarını görmeleri motivasyonlarını düşürmektedir” tabirlerine yer verildi.
Uzun vadeli tesirler takip edilmiyor
Şiddete maruz kalan kişi şikayetçi olmamışsa sıhhat çalışanlarının şiddet ihbarında bulundukları takdirde sıkıntı durumda kalabildiğinin belirtildiği evrakta şöyle devam edildi: “Birçok sağlık çalışanı bu formları doldurmakta isteksiz davranmakta, bildirim işlemlerini yapmamaktadırlar ve bunun sonucunda kadınlar şiddet ortamlarına geri dönmektedirler. Devletin kadın sığınaklarına başvuran kadınların şiddetle ilgili akut adli ve tıbbi değerlendirmeleri yapılıp destek verilmektedir ancak şiddetin uzun vadeli etkileriyle ilgili izlem yapacak, buna uygun psikososyal ve tıbbi bakım sağlayacak bir sistem kurulmuş değildir.”
Kadınların maruz bırakıldıkları şiddet sonucunda gösterdikleri ruhsal belirtiler ortasında depresyon, duygusal badire, uyku ve yeme bozuklukları, kendine ziyan verme yahut intihar teşebbüsleri, alkol yahut uyuşturucu bağımlılığı meseleleri; fizikî belirtiler ortasında sakatlanma, morluk ve yaralanmalar, düşük ve gibisi gebelik komplikasyonları, baş ağrısı, kas ağrı ve sızıları üzere kronik düşünceler, cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlar ve başka jinekolojik sıkıntılar bulunuyor.
“Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri” Bilgi Notundan Satır Başları
●Vücutta darp izi olmasın diye baş bölgesine darp uygulanan olaylarda, bayanlar kolluk kuvvetlerine başvurduklarında “Vücudunda darp izi yok, neden rapor istiyorsun?” üzere sorgulayıcı sözlerle ve hizmet vermeye karşı dirençle karşılaşıyor.
- Kadınlar gebeliği önleyici metotlara dair en temel bilgilere dahi ulaşamıyor, CSÜS hizmetlerinden yararlanamamaları bir şiddet biçimine dönüşüyor.
- Kadınlar kocaları tarafından uygulanan şiddetin sonucunda ortaya çıkan istenmeyen gebeliği sonlandıramıyorlar zira bu durumda dahi bayanlardan koca müsaadesi isteniyor. Bayanlar ya kürtaj yaptıramıyorlar ya da bu süreci sıhhatsiz şartlarda gizlice yaptırmak zorunda kalıyorlar.
- Engelli bayanların maaşlarına el konularak, dışarı çıkmaları kısıtlanıyor, istekte bulunduklarında hatalı hissettirilerek şiddete maruz kalıyorlar.
- Mülteci bayanlar, CSÜS haklarına ve başka sıhhat hizmetlerine erişemiyorlar. Kürtaj olmak istediklerinde evlilik cüzdanı fotokopisi talep ediliyor lakin Suriye’deki dini nikaha ilişkin resmi evrak olmadığı için bu hizmeti alamıyorlar.
●Seks personelliği yapan trans bayanlar özel hastanelerin ve devlet hastanelerinin enfeksiyon kısımlarına yahut test merkezlerine gittiklerinde ayrımcı tavırlarla karşılaşabiliyorlar.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
